Son Güncelleme Tarihi: 3 Haziran 2025
Eve Şerh Koydurma
Taşınmaz mal üzerindeki belirli hakların korunması amacıyla yapılan hukuki işlemlerden biri olan eve şerh koydurma, özellikle alacak hakkı, kira sözleşmesi, aile konutu gibi durumlarda önem kazanır. Tapu kütüğüne işlenen bu kayıt sayesinde hak sahibinin menfaati güvence altına alınır ve taşınmazla ilgili üçüncü kişilere karşı hukuki koruma sağlanır.
Eve Şerh Koydurma Nedir?
Eve şerh koydurma bir taşınmazın yani evin, tapu kütüğünde yer alan beyanlar hanesine belirli bir kişisel hakkın veya hukuki durumun kayıt altına alınmasıdır. Bu işlem taşınmaz üzerindeki kişisel hakların üçüncü kişilere karşı korunmasını sağlar ve hak sahibinin güvencesi niteliğindedir. Bu işlem sadece tapu siciline kayıtlı konutlar için geçerlidir ve resmi kurumlar tarafından yürütülür.
Şerh Koydurmak Ne Gibi Haklar Sağlar?
Şerh koydurmak, taşınmaz mal üzerindeki kişisel hakların hukuken tanınmasını ve korunmasını sağlar. Bu sayede hak sahibi kişi, tapuya kayıtlı olmayan diğer alıcılara karşı da hukuki bir güç elde eder. Bu uygulama, bir anlamda konut sigortası gibi kişilerin barınma güvenliğini teminat altına alan bir yasal koruma sağlar. Özellikle uzun vadeli kira sözleşmelerinde şerh koydurmak kiracının hakkını güvence altına alarak ani tahliyelere karşı ciddi bir koruma sağlar.
Konut Sigortası poliçenizi
5 dakikada oluşturun.
Şerh Koyma İşlemi Taşınmazın Tapusu Üzerinde Nasıl Görünür?
Şerh, taşınmazın tapu senedinin “beyanlar” kısmına işlenir ve burada açık bir şekilde hangi hakkın veya bildirimin şerh edildiği belirtilir. Bu bilgiler arasında şerh tarihi, şerh türü (örneğin aile konutu, kira hakkı, ön alım hakkı) ve ilgili kişinin kimlik bilgileri yer alır.
Tapu sicilinde bu beyanın yer alması taşınmazla ilgili işlem yapmak isteyen herkesin bu hakka saygı göstermesini zorunlu kılar. Bu durum, deprem sigortası poliçelerinin tapuya bildirilmesi kadar önemli bir kayıt sistemi oluşturur.
Şerh Koydurma İşlemi Hangi Durumlarda Yapılır?
Şerh koydurma işlemi, özellikle kişisel hakların korunmasının zorunlu olduğu durumlarda yapılır. Bunların başında eşlerin ortak yaşam alanı olarak kullandığı evin “aile konutu” ilan edilmesi gelir. Ayrıca kira sözleşmeleri, taşınmaz satış vaadi sözleşmeleri, intifa hakkı, ön alım hakkı ve alım hakkı gibi kişisel nitelikli hukuki durumlar da şerh ile güvence altına alınabilir. Eve şerh koydurma işlemleri taşınmaz sahibinin kendi iradesiyle bir başkasına tanıdığı hakkı resmi olarak belgelemek anlamına gelir.
Şerh Koymayı Kimler Talep Edebilir?
Şerh koydurma hakkı genellikle taşınmaz üzerinde kişisel hakka sahip olan bireyler tarafından kullanılır. Aile konutu durumunda eşlerden biri kiralanan bir evde kiracı, noter onaylı satış vaadi sözleşmesinde alıcı taraf, intifa hakkına sahip kişi veya mahkeme kararıyla hak sahibi olarak belirlenmiş kişi, tapuya şerh koydurmak için başvuruda bulunabilir. Başvuru yapılmadan önce şerh edilmek istenen hakkın yasal ve geçerli olduğunun kanıtlanması gerekir.
Hangi Tür Haklar İçin Şerh Koydurulabilir?
Türk Medeni Kanunu'na göre, şerh koydurulabilecek haklar yer alır. Örneğin; kira sözleşmeleri, satış vaadi sözleşmeleri, alım hakkı, geri alım hakkı, ön alım hakkı, aile konutu hakkı ve intifa hakkı gibi kişisel haklardır. Bu haklar, doğrudan mülkiyet hakkı oluşturmasa da ilgili kişiye belirli bir kullanım veya işlem yapma hakkı tanır.
Şerh Koydurulan Ev Üzerinde Hak Sahibi Kim Olur?
Şerh koyulması, taşınmazın mülkiyetini değiştirmez. Tapuda adına kayıtlı olan kişi hâlâ mülkiyet sahibi olarak kalır. Ancak şerh edilen hak kapsamında hak sahibi kişi, belirli yetkilere sahip olur. Örneğin, aile konutu şerhi bulunan bir evde eşlerden biri diğerinin yazılı izni olmadan evi satamaz ya da ipotek ettiremez. Bu durumda şerh sahibi eş, evin satışı üzerinde doğrudan söz sahibi olur.
Yani şerh, mülkiyet hakkına ortaklık getirmese bile taşınmazın yönetimi ve işlem görmesi üzerinde sınırlayıcı ve koruyucu bir etki yaratır. Bu yönüyle, hırsızlık sigortaları gibi dolaylı ama etkili bir koruma mekanizmasıdır. Eviniz için tüm sigorta ürünlerine Allianz aracılığıyla ulaşabilirsiniz.
Şerh ile İpotek Arasında Ne Fark Vardır?
Şerh ve ipotek, tapuya işlenen farklı hukuki kayıt türleridir. Şerh, kişisel hakların korunmasına yönelik bir bildirimken ipotek, taşınmazın bir borcun teminatı olarak gösterilmesidir. İpotek, borcun ödenmemesi durumunda alacaklıya taşınmazı paraya çevirme hakkı verirken şerh sadece ilgili hakkın başkalarına karşı da geçerli olduğunu belirtir.
Örneğin, eve şerh koydurma işlemiyle eşin onayı olmadan satış yapılması engellenebilirken ipotekli bir ev, borç ödenmediğinde mahkeme kararıyla satılabilir. İpotek işlemi, genellikle konut kredisi kullanımı sırasında yapılırken şerh daha çok ailevi ve hukuki hakların korunması için tercih edilir.
Eve Şerh Koydurma Süreci ve Gerekli Belgeler
Şerh koydurma süreci, belirli adımlar izlenerek tamamlanır ve başvurunun doğru belgelerle yapılması büyük önem taşır. Tapu sicil müdürlüğüne yapılan başvuru kişisel hakkın varlığını ispatlayan evraklarla desteklenmeli ve işlem süreci dikkatle takip edilmelidir.
Eve Şerh Koydurmak için Nereye ve Nasıl Başvurulur?
Eve şerh koydurmak için ilgili taşınmazın bağlı bulunduğu Tapu Müdürlüğü’ne şahsen başvuru yapılması gerekir. Başvuru sırasında kişisel hakka dair belgeler, nüfus cüzdanı ve dilekçe sunulur. Aile konutu şerhi için eşlerden birinin yazılı talebi ve evlilik cüzdanı yeterlidir. Eğer şerh bir mahkeme kararına dayanıyorsa bu kararın kesinleşmiş ve icra edilebilir olması gerekir. Eve şerh koydurma işlemleri çoğu zaman tek bir gün içinde sonuçlandırılabilir.
Şerh Koydurma için Hangi Belgeler Gereklidir?
Gerekli belgeler, şerh türüne göre değişmekle birlikte genel olarak kimlik belgesi, tapu senedi, şerh talep dilekçesi, kira sözleşmesi (varsa), evlilik cüzdanı (aile konutu şerhi için), noter onaylı satış vaadi sözleşmesi veya mahkeme kararı olur. Belgelerin eksiksiz olması, işlemin hızlı bir şekilde sonuçlandırılmasını sağlar.
Şerh Koydurma İşleminin Maliyeti veya Ücreti Nedir?
Şerh koydurma işlemi için ödenecek harç ve döner sermaye ücretleri işlemin niteliğine göre değişiklik gösterebilir. Noter masrafları ve bazı ek belgelerle birlikte maliyet artabilir. Eve şerh koydurma işlemleri mülkiyet devri gibi yüksek harçlı işlemlere kıyasla oldukça düşük maliyetlidir ve genellikle tek seferlik ödeme ile tamamlanır.
Şerhli Bir Ev Satılabilir mi veya Devredilebilir mi?
Evet, şerhli bir ev satılabilir veya devredilebilir. Ancak şerh tapu sicilinde yer aldığı için yeni alıcı bu şerh hakkında bilgilendirilmiş sayılır. Örneğin, bir evde aile konutu şerhi varsa evin devri için eşin yazılı rızası zorunludur. Aksi takdirde yapılan satış işlemi geçersiz sayılabilir.
Şerh Süresi Dolarsa Hak Sahibi Ne Yapmalıdır?
Şerh süresi dolduğunda tapudaki beyanlar hanesinden otomatik olarak düşürülür. Eğer şerh devam ettirilmek isteniyorsa hak sahibi yeniden başvurarak sürenin uzatılmasını talep etmelidir.
