Enflasyon Nedir? Çeşitleri Nelerdir?

Ekonomi sürekli olarak değişime uğrayan bir yapı. Buna bağlı olarak da insanların alım gücü düşebiliyor ya da artabiliyor. Belirli bir süre içinde, ülke ekonomisine bağlı olarak, ürün fiyatlarında belirgin bir artış olması, alıcıların alım gücünü kısa süre içerisinde düşürüyor. Üretim yapılmadıkça ve ithalat arttıkça ürünlerin değeri yükseliyor. Ürünlerin fiyatlarının artmasıyla beraber, alım gücünün de düşmesi ‘enflasyon’ olarak adlandırılıyor. Günlük hayatta her alanda kullanılması nedeniyle, çok sayıda insan enflasyon ne demek sorusuna cevap arıyor.

Enflasyon, temel anlamıyla, alıcıların alım gücünün düşmesi şeklinde ifade ediliyor. Geçen sene markete gittiğini ve 100 TL değerinde alışveriş yaptığını farz edelim, bu sene markete tekrar giderek aynı ürünleri satın aldın fakat 150 TL ödedin, enflasyonun yüksek derecede olduğunu ve alım gücünün kısa süre içerisinde büyük oranda düştüğünü gösteriyor. Enflasyon, sadece bir ürünün fiyatının artması anlamını taşımıyor. Enflasyon, bütün ürünlerin, ülke genelinde satılan bütün ürünlerin değerinin artmasını ifade ediyor. Ayrıca enflasyon, sadece bir kerelik fiyat artışı anlamına da gelmiyor. Enflasyonun oluşması için, bütün ürünlerin fiyatının sürekli olarak artması gerekiyor. Ülke ekonomilerine büyük zarar veren ve halkın da alım gücünü düşüren enflasyonun farklı çeşitleri ve nedenleri bulunuyor.

Ülkelerin ekonomileri oldukça değişken bir seviyede ilerleyebiliyor. Buna bağlı olarak da enflasyon çeşitli ölçeklerde ortaya çıkabiliyor. Bu çeşitli ölçeklerde ortaya çıkan enflasyonlar kendi içerisinde türlere ayrılıyor. Enflasyon türleri ortaya çıkan enflasyonun niteliklerine göre isimlendiriliyor. Enflasyon çeşitleri de kendi içerisinde ‘fiyatların artış oranlarına göre’ ve ‘nedenlerine göre’ olarak ikiye ayrılıyor. Fiyatların artış oranlarına göre enflasyon çeşitleri ise şöyle açıklanabiliyor:

En düşük enflasyon çeşidini ifade ettiği için ılımlı enflasyon nedir sorusu yaygın olarak soruluyor. Ilımlı enflasyon yaşayan ekonomilerde ürünlerin fiyatlarındaki artış yüksek oranda olmuyor. Bu enflasyon türünde ürünlerin fiyatları kabul edilebilir oranlarda artıyor. Ilımlı enflasyon ülke ekonomisine diğer enflasyon çeşitlerine nazaran zarar vermiyor. Fakat ılımlı enflasyon seviyesinden daha yüksek bir seviyeye geçiş çok kolay ve hızlı oluyor. Bir diğer adının da sürünen enflasyon olması nedeniyle pek çok insan sürünen enflasyon türü nedir sorusuna cevap arayabiliyor. Bu iki kavram aslında aynı şeyi ifade ediyor.

Yüksek enflasyon nedir sorusu birçok kişinin merak ettiği konular arasında bulunuyor. Adından da anlaşılabileceği üzere bu enflasyon çeşidi, ürün fiyatlarındaki artışın yüksek ve kabul edilemez oranda olmasını ifade ediyor. Yüksek enflasyon, tüketicilerin alım gücünü büyük ölçüde kısıtlayarak, ülke ekonomisine zarar veriyor. Yüksek enflasyon seviyesinde olan ekonomilerde ileriye dönük tahminler yapmak zor bir hal alıyor. Bu ekonomilerin para birimi de hızla değer kaybederek, güvenilirliğini yitiriyor. Yüksek enflasyon yaşayan ülkelerin para birimleri diğer para birimleri karşısında hızla değerini kaybediyor, bununla beraber de tüketicilerin alım gücü hızla düşmeye devam ediyor.

Fiyatların artış oranlarına göre enflasyon türleri arasından en yüksek artışı ifade ediyor. Hiperenflasyon yaşayan ekonomilerde fiyatlar bir çığ topu gibi büyüyerek artıyor, buna bağlı olarak da müşterilerin alım gücü çok kısa süreler içerisinde düşüyor. Hiperenflasyon, ülkenin para birimini de büyük oranda zarara sürüklüyor ve kısa süre içerisinde işlevini kaybetmesine sebep oluyor. Hiperenflasyon yaşayan ülkeler bunu engellemedikleri takdirde yeni bir para birimine geçmek zorunda kalabiliyor. Bir diğer enflasyon grubu olan nedenlerine göre enflasyon türleri ise şu şekilde:

Talep enflasyonu nedir sorunun yanıtı, oluşması en kolay enflasyon türlerinden biri şeklinde verilebiliyor. Talep seviyesinin arz oranını aşması sonucu meydana gelen enflasyonu ifade ediyor. Talep enflasyonu, temel olarak, bir ürüne ya da birçok ürüne, normalden daha yüksek sayıda alıcının talep göstermesi, akabinde de ürünlerin değerinin artması ile oluşuyor.

Bir diğer adının arz enflasyonu olması nedeniyle arz enflasyonu nedir konusu birçok alanda tartışılıyor. Ürün ya da ürünlerin üretiminde kullanılan materyal ve malzemelerinin değerinin artması ve bunun da ürün ya da ürünlerin nihai fiyatına etki etmesi ile oluşan enflasyonu ifade ediyor. Bu enflasyonun meydana gelmesi, maliyet değerinin artmasıyla beraber, şirketlerin kar oranlarını yükseltmek istemesiyle sonuçlanıyor.

Öncelikli olarak, arz seviyesinin talep oranına yeterli gelmemesi durumunda oluşan enflasyonu ifade ediyor. Yapısal enflasyon, şirketlerin kar oranlarının yüksek olmasıyla da ortaya çıkabiliyor.