Ehliyet Ceza Puanı Nedir? Ne Zaman Sıfırlanır?

Trafikte sivillerin daha dikkatli olmasını sağlamak ve trafik güvenliğini artırmak amacıyla ehliyet ceza puanı sistemi uygulanır. Bu sistemde trafik kurallarını ihlal eden sürücülere para cezasının yanında belirli miktarda ceza puanı da verilir. Sürücü ceza puanı, ihlallerin büyüklüğüne göre değişim gösterir ve bir yıl içerisinde 100 ceza puanına ulaşan sürücüler belirli yaptırımlarla karşı karşıya kalır. Ceza puanları ehliyet sisteminin asıl amacı, sürücüleri kural ihlalleri konusunda caydırmak ve tekrarlanan hataların önlemektir.

Ceza puanı, sürücülerin trafik kurallarına uymamaları durumunda verilen ek bir yaptırımdır. Ceza puanı ehliyet sistemi, sürücülerin kurallara uyumunu artırmayı hedefler. Trafik kurallarını ihlal eden bir sürücüye verilen para cezasına ek olarak, belirli ihlaller için ceza puanı da işlenir. Örneğin kırmızı ışık ceza puanı, alkollü araç kullanmak, emniyet kemeri takmamak, kırmızı ışıkta geçmek gibi ciddi ihlaller yüksek miktarda ceza puanı ile sonuçlanır. Bu puanlar, karayolları trafik kanunu ile belirlenir. Örneğin hız sınırını %30'a kadar aşmak 10 ceza puanına, hız sınırını %30'dan fazla aşmak ise 15 ceza puanına tekabül eder.

Emniyet kemerini takmamak 15 ceza puanı iken kırmızı ışıkta geçmek 20 ceza puanıdır. Alkollü araç kullanmak ise 20 ile 100 ceza puanı arasında değişiklik gösterir. Hatalı sollama cezası ise 20 olarak belirlenir. Bu sistem, sürücülerin trafikte daha dikkatli olmalarını sağlamak için uygulanır ve tekrarlanan ihlaller, sürücünün ehliyetine el konulması ile sonuçlanabilir. Örneğin alkolden 2 kez ehliyet kaptırma geri alma durumunda, her seferinde süre artar. Her ihlal 20 ceza puanı ile sonuçlanır. İlk ihlalde ehliyete 6 ay, ikinci ihlalde 2 yıl, üçüncü ihlalde ise 5 yıl süreyle el konulur.

Aynı yıl içinde ikinci kez 100 ceza puanına ulaşan sürücüler için daha ağır yaptırımlar uygulanır. Ehliyet puanı sorgulama durumunda, iki kez 100 ceza puanını dolduran bir sürücünün ehliyeti 4 ay süreyle geri alınır. Bu süre zarfında psikoteknik değerlendirme yapılır ve bu değerlendirme, ruhsal ve bedensel olarak araç kullanmaya uygun olup olmadığınızı belirler. Bu değerlendirmede başarılı olamayan sürücüler, dijital ehliyet alamadığı gibi zorunlu olarak trafik eğitim programına katılır.

Trafikte herhangi bir hata yapılması durumunda aktif ceza puanı merak edilir. “Aktif ceza puanı 20 ne demek?” konusunda ceza puanları, her yıl biriken hataları dengelemek ve yeni bir sayfa açmak amacıyla her yıl sıfırlandığı söylenebilir. Bu sıfırlama işlemi, ehliyet ceza puanı sorgulama ile takip edilebilir. 1 Ocak'tan 31 Aralık'a kadar işlenen ihlaller sonucu biriken puanlar, yeni yılın başlangıcında sıfırlanır. Ehliyet puan hesaplama durumunda ceza puanlarının sıfırlanması, sürücünün ceza sürecini ya da ehliyetine el konulma durumunu ortadan kaldırmaz.

Eğer ceza puanlarınızı aşmışsanız ve bir yaptırım uygulanmışsa yılın sıfırlanması ile beraber ehliyeti otomatik olarak alamazsınız. Cezanızı tamamlamalı ve gerekirse eğitim programlarını başarıyla bitirmelisiniz. Ceza puanlarının yanı sıra, yaşanabilecek herhangi bir kaza durumunda zorunlu trafik sigortası ile maddi anlamda daha az hasar alabilirsiniz.

Ceza puanları her yıl sonunda sıfırlanır fakat ceza puanlarının tamamen silinmesi için belirli koşulların yerine getirilmesi gerekir. Sürücü ceza puanı sorgulama durumunda, cezanın sıfırlanıp sıfırlanmadığını görebilmeniz mümkün olur. Aldığınız ceza puanlarını azaltmak için trafik eğitim programına katılabilirsiniz. Örneğin psikoteknik değerlendirme ve trafik eğitimi başarıyla tamamlandığında ceza puanlarınızın bir kısmı silinir. Bu değerlendirmeler, trafik kurallarına uygun davranış geliştirmeniz ve daha güvenli bir sürüş sergilemeniz amacıyla yapılır. Aynı zamanda uzun bir süre herhangi bir trafik ihlali yapmadığınızda da ceza puanı sorgulama yaptığınızda silindiğini görebilirsiniz.

Bir takvim yılı içerisinde 100 ceza puanı dolduran sürücülere ilk seferde 2 aylık ehliyet el koyma cezası verilir. Bu ceza süresince sürücüler araç kullanamaz ve zorunlu trafik eğitimi almak zorunda kalır. Eğitim, trafik kurallarının yeniden hatırlatılması ve sürücünün hatalarının farkına varması için önem taşır. Eğitim sonunda başarılı olan sürücüler, aynı yıl içerisinde iki kez 100 ceza puanına ulaştığında çok daha ağır bir ceza ile karşılaşır. Ehliyete 4 aylığına el konulur ve psikoteknik testlere tabi tutulur.

Ceza puanlarınızı ve trafik cezanızı kolay bir şekilde sorgulayabilmeniz mümkün olur. Türkiye'de sürücü puanı sorgulama işlemini e-devlet üzerinden gerçekleştirebilirsiniz. E-devlet şifresi ile giriş yaptıktan sonra sürücü ceza puanı sorgulama sekmesinden işlenen ceza puanlarınızı görebilirsiniz. Bununla birlikte ehliyet sınıf rehberi ile ceza puanları sistemi hakkında detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz. 

Trafik cezaları çeşitli yöntemlerle ödenebilir. Ehliyete yazılan ceza ödeme için vergi dairelerine, PTT şubelerine ya da bankalara gidebilirsiniz. Aynı zamanda online ödeme sistemleri üzerinden de trafik cezalarınızı ödeyebilirsiniz. E-devlet sistemi, internet bankacılığı ve çeşitli mobil ödeme platformları ile işleminizi tamamlayabilirsiniz. Bunun yanı sıra, yine internet üzerinden kasko yaptırarak olası bir kaza durumunda daha az maddi hasarla karşılaşabilirsiniz.