Türkiye’deki Deprem Bölgeleri

Türkiye, levha sınırlarında yer alması sebebiyle sismik açıdan dünyanın en aktif ülkelerinden biridir. Ülkenin batısından doğusuna uzanan aktif fay hatları her yıl yüzlerce küçük ve orta şiddette depremin meydana gelmesine neden olurken zaman zaman büyük can ve mal kayıplarına yol açabilecek yıkıcı depremler de yaşanır. Türkiye’deki en riskli deprem bölgeleri, aktif fay hatlarının doğrudan geçtiği veya çok yakından etkilediği yerleşim alanları olarak öne çıkar.

İstanbul, Kocaeli, Sakarya ve Düzce gibi şehirler Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde yer alırken; Elazığ, Malatya, Adıyaman ve Hatay illeri Doğu Anadolu Fay Hattı'nın etkisi altındadır. Aynı zamanda İzmir, Aydın, Denizli ve Manisa gibi Ege illeri de Batı Anadolu Fay Sistemi ile sık sık sarsılır. Türkiye’deki faylar hakkında deprem riskinin yüksek olmasında sadece fay hatlarına yakınlık değil zeminin jeolojik yapısı, yapı stokunun niteliği ve şehirleşme yoğunluğu da büyük rol oynadığı söylenebilir.

Depremin en çok etkilediği alanlar alüvyon zemin üzerinde gelişen, plansız kentleşmenin görüldüğü ve eski yapıların yoğun olduğu yerleşim yerleridir. Risk faktörleri göz önünde bulundurularak hazırlanan 2025 DASK fiyatları, yapıların bulunduğu bölgenin deprem riski, inşa yılı, kat sayısı ve yapı tarzı gibi kriterler temel alınarak belirlenir. Bu fiyatlar sigorta yaptırmak isteyen vatandaşların risk farkındalığını artırırken devlet güvencesiyle zararlarını en aza indirmelerini hedefler. 

Ülkemizdeki sismik hareketliliğin temel sebepleri, Kuzey Anadolu, Doğu Anadolu ve Batı Anadolu fay sistemleri gibi büyük fay hatlarına dayanır. Kuzey Anadolu Fay Hattı, Türkiye'nin en uzun ve en aktif fay hattı olup, Marmara Denizi'nden başlayarak Erzincan'dan Karlıova’ya kadar uzanır.

Kuzey Anadolu Fay Hattının büyük yıkımlar yaratabilen gücünü 1939 Erzincan ve 1999 Gölcük depremleri açıkça gözler önüne serer.  Doğu Anadolu Fay Hattı ise Hatay'dan başlayarak Kahramanmaraş, Malatya ve Elazığ üzerinden Bingöl'e kadar ilerler ve Türkiye'nin güneydoğusundaki büyük depremlerden sorumludur.

Bunun yanında 2023 yılında meydana gelen Kahramanmaraş merkezli çifte depremler bu hattın aktifliğini bir kez daha ortaya koymuştur. Batı Anadolu Fay Sistemi ise genişlemeli tektonik yapı nedeniyle farklı yönlerde uzanan çok sayıda kısa ama etkin faydan oluşur ve İzmir, Aydın, Denizli ve Uşak gibi iller bu fay sisteminin etkisi altındadır. Bu fay hatlarının aktifliği, yalnızca can güvenliğini değil ekonomik faaliyetleri ve şehirlerin yeniden inşa sürecini de doğrudan etkiler.

Özellikle şehir merkezlerinde ve konut alanlarında depreme karşı alınabilecek en önemli finansal önlemlerden biri ev sigortası fiyatları kapsamında sunulan poliçelerdir. Bu poliçeler yalnızca deprem değil yangın, sel, fırtına gibi doğal afetleri de kapsayabilir ve fiyatlandırma konutun bulunduğu fay hattına olan mesafesi, yapı malzemesi, inşa yılı gibi kriterlere göre belirlenir.

Bununla birlikte ticari alanlarda faaliyet gösteren işyerleri için yapılan dükkan sigortası, deprem anında meydana gelebilecek maddi zararların telafisi ve iş kaybının en aza indirilmesi için önemli bir güvence oluşturur. İşletmenin faaliyet türü, bulunduğu semtin risk durumu, bina özellikleri ve ürün stok durumu gibi unsurlar bu sigortanın kapsamını ve maliyetini belirlemede etkili olur. Sigortalar yalnızca Türkiye'deki deprem bölgeleri için geçerli olmamakla beraber her bölge için yaptırılmalıdır. Bu sebeple Allianz üzerinden gereken yardımı alabilirsiniz.