Stajyer Ehliyet Ne Demek?

Trafik güvenliğini artırmak ve yeni sürücülerin daha bilinçli araç kullanmalarını sağlamak amacıyla stajyer ehliyet uygulaması hayata geçirilir. Bu sistem ilk kez ehliyet alan sürücülerin 2 yıl boyunca belirli kurallara ve sınırlamalara tabi olmalarını gerektirir.

Stajyer ehliyet sahipleri belirlenen ceza puanı limitini aşmamaları, alkollü araç kullanmamaları ve trafik kurallarına titizlikle uymaları gerektiği için daha disiplinli bir sürüş sürecine yönlendirilir. Bu uygulama genç ve deneyimsiz sürücülerin kurallara uyma alışkanlığı kazanmalarına yardımcı olmayı amaçlar ve uzun vadede trafik kazalarının önlenmesine katkıda bulunur.

Stajyer ehliyet, Türkiye’de 1 Ocak 2016 tarihinde yürürlüğe giren bir uygulama olur ve ehliyetini ilk kez alan sürücülerin belirli bir süre boyunca daha sıkı kurallara tabi olmasını sağlayan bir sistemdir. Bu uygulama yeni sürücülerin trafik kurallarına daha iyi adapte olmalarını sağlamak, bilinçli ve dikkatli araç kullanımını teşvik etmek amacıyla getirilir.

Avrupa ülkelerinde uzun yıllardır kullanılan bu sistem Türkiye’de de sürücü hatalarından kaynaklanan kazaları önlemek ve trafik güvenliğini artırmak amacıyla uygulanmaya başlanır. Stajyer ehliyet sahibi olan kişiler normal bir ehliyet sahibinin sahip olduğu birçok hakka sahiptir ama cezai yaptırımlar konusunda daha hassas bir denetime tabi tutulmaları sağlanır. Trafik kurallarına uyma konusunda yapılan ihlallerde belirlenen ceza puanı sınırını aşan sürücülerin ehliyetleri tamamen iptal edilebilir ve yeniden sürücü kursuna yazılarak tüm ehliyet alma sürecini baştan tamamlamaları gerekebilir.

Sistem, sürücülerin hem kendi güvenliklerini hem de diğer yol kullanıcılarının güvenliğini sağlamalarına yardımcı olmak için geliştirilir. Özellikle genç ve deneyimsiz sürücülerin dikkatli araç kullanmalarını teşvik eden stajyer ehliyet kuralları, trafik kurallarına uyma alışkanlığını pekiştirmeyi amaçlar.

Stajyer ehliyet almak için belirlenen yaş sınırları, sürücü belgesinin türüne göre değişiklik gösterir. Türkiye’de B sınıfı (otomobil ve kamyonet) ehliyeti almak isteyen bireylerin en az 18 yaşında olması gerekir. Öte yandan motosiklet ehliyetleri için farklı yaş sınırları bulunur. A1 sınıfı motosiklet ehliyeti için en az 16 yaş, A2 sınıfı motosiklet ehliyeti için ise en az 18 yaş şartı aranır.

Ağır vasıta ve ticari araç kullanımı gerektiren C, D ve E sınıfı sürücü belgeleri için ise yaş sınırı daha yüksektir. Örneğin, büyük otobüs kullanımı için D sınıfı ehliyet almak isteyen bir kişinin en az 24 yaşında olması gerekir. Stajyer ehliyet uygulaması, ehliyetini ilk kez alan tüm sürücüler için geçerli olduğu için belirlenen yaş sınırlarını geçen ve ehliyet almaya hak kazanan her birey stajyer sürücü olarak kabul edilir.

Stajyer ehliyet sahiplerinin araç kullanırken yanlarında bir refakatçi bulundurmaları zorunlu değildir. Türkiye’de, bazı Avrupa ülkelerinin aksine yeni sürücüler için zorunlu bir refakatçi sistemi bulunmaz. Stajyer sürücüler, aldıkları ehliyet sınıfına uygun olan her aracı tek başlarına kullanabilir ve sürüş sırasında herhangi bir gözetmene ihtiyaç duymaz. Fakat yeni sürücülerin trafikte daha dikkatli olmaları ve deneyimli birinin rehberliğinde araç kullanmalarının faydalı olacağı önerilir.

Özellikle uzun yolculuklarda ve yoğun trafik koşullarında deneyimli bir sürücünün yönlendirmesi stajyer sürücünün güvenli bir şekilde yol almasına yardımcı olabilir. Stajyer ehliyet sahiplerinin, normal ehliyet sahiplerine kıyasla daha sıkı trafik kurallarına tabi olmaları hata yapmaları halinde daha ağır yaptırımlarla karşılaşmalarına neden olabilir. Bu nedenle trafik kurallarına tam anlamıyla hakim olmadan tek başına araç kullanmak yerine deneyimli bir sürücünün desteğiyle yola çıkmak daha güvenli bir seçenektir.

Stajyer ehliyet süresi toplam 2 yıl olarak belirlenir. Stajyer ehliyet süresi kişinin sürücü belgesini nüfus müdürlüğünden teslim aldığı tarihten itibaren başlar. İki yıllık süreç boyunca stajyer ehliyet sahibi olan sürücüler belirlenen trafik kurallarına titizlikle uymak zorundadır. Bu süre içerisinde ağır trafik ihlalleri yapan ya da belirlenen ceza puanı sınırını aşan sürücülerin ehliyetleri tamamen iptal edilir ve yeniden ehliyet almak için tüm süreci baştan tamamlamaları gerekir.

Belirtilen süre zarfında sürücünün herhangi bir ciddi trafik ihlali yapmaması halinde stajyerlik süresi kendiliğinden sona erer ve sürücü normal ehliyet statüsüne geçiş yapar. İki yıl boyunca belirlenen ceza puanlarını aşan ya da ciddi trafik ihlallerine karışan sürücülerin ehliyetleri iptal edilir ve yeniden sürücü kursuna kayıt olmaları gerekir.

Stajyer ehliyet sahipleri, normal ehliyet sahipleri gibi tek başlarına araç kullanabilir. Yasal olarak herhangi bir kısıtlama bulunmadığı için stajyer ehliyet sahipleri Türkiye genelinde istedikleri her yere gidebilir ve diledikleri gibi araç kullanabilir.

Trafik kurallarına uyma konusunda daha katı kurallar bulunur. Belirlenen stajyer ehliyet puanı sınırını aşmamaları için daha dikkatli olmaları önemlidir. Özellikle hız sınırlarına uymak, trafik ışıklarına dikkat etmek ve diğer sürücülerle uyum içinde araç kullanmak stajyer sürücülerin trafikte daha güvenli olmalarına olanak tanır. Stajyer sürücülerin tek başlarına araç kullanmalarında herhangi bir kısıtlama olmamakla birlikte tecrübe kazanana kadar dikkatli ve bilinçli bir şekilde araç kullanmaları tavsiye edilir.

Stajyer ehliyet sahipleri şehir dışına çıkabilir ve şehirlerarası yolculuk yapabilir. Stajyer ehliyet, sürücünün sadece belirli bölgelerde araç kullanmasını gerektiren bir uygulama değildir.

Yasal olarak herhangi bir kısıtlama bulunmadığından, stajyer sürücüler Türkiye genelinde istedikleri noktaya seyahat edebilir. Öte yandan stajyer ehliyet şehir dışı uzun yolculuklarda trafik kurallarına uyulması, hız sınırlarının aşılmaması ve dinlenme molaları verilmesi güvenli bir sürüş için önemlidir.

Stajyer ehliyet sahibi bir sürücü kaza yaparsa, kaza kusur oranına göre değerlendirilir. Eğer sürücü tamamen hatalı bulunursa, ehliyeti iptal edilmez ama sigorta işlemleri ve trafik cezaları devreye girer. Stajyer ehliyet kaza yaparsa ölümlü veya ağır yaralanmalı bir kazada suçlu bulunması halinde mahkeme kararıyla ehliyeti iptal edilebilir.

Bunun yanında stajyer ehliyet ceza puanı sınırı olan 75 puan aşılırsa ehliyet doğrudan iptal edilir ve sürücünün yeniden sürücü kursuna yazılarak ehliyet alması gerekir. Herhangi bir kaza durumunda 2025 trafik sigortası fiyatları hakkında bilgi sahibi olmanız yararınıza olabilir. 

Stajyer ehliyet sahibi olan bireyler yasal olarak araç kiralama hakkına sahip olsalar da çoğu araç kiralama firması stajyer sürücülere araç kiralamayı kabul etmez. Bunun temel nedeni, stajyer sürücülerin deneyim seviyelerinin düşük olması ve sigorta şirketlerinin bu sürücülere yönelik yüksek riskli gruba dahil etmeleridir.

Araç kiralama firmaları genellikle stajyer ehliyet şartları olarak sürücülerden en az 21 yaşında ve en az 2 yıllık ehliyet deneyimine sahip olmalarını talep eder. Bu nedenle stajyer ehliyet süresi dolmadan araç kiralamak isteyen bir sürücü büyük ihtimalle firmalardan olumsuz yanıt alır.

Bazı özel sigorta anlaşmalarına sahip kiralama firmaları ek ücret veya özel sigorta kapsamıyla stajyer ehliyet sahiplerine araç kiralayabilir. Bu durum oldukça nadirdir ve genellikle büyük şehirlerde sınırlı sayıda firma tarafından sağlanır.

Türkiye’de stajyer ehliyet sahipleri için alkol toleransı sıfır promil olarak belirlenir. Bu durum stajyer sürücülerin trafikte hiçbir miktarda alkol almış halde araç kullanmalarına izin verilmediği anlamına gelir.

Normal ehliyet sahipleri için 0.50 promil sınırı bulunurken stajyer ehliyet alkol için 0.20 promil dahi ceza sebebi sayılabilir ve kişinin ehliyeti doğrudan iptal edilir. Eğer bir stajyer sürücü alkollü olarak araç kullanırken yakalanırsa:

• Ehliyeti tamamen iptal edilir.
• Trafik cezası kesilir.
• Sürücü yeniden sürücü kursuna kayıt yaptırmak zorunda kalır.

Alkollü yakalanma sonucu bu durum sürücünün tüm ehliyet sürecini baştan yaşamasına neden olur. Alkollü araç kullanımı aynı zamanda yüksek trafik cezası ve gerekirse psikoteknik değerlendirme testleri gibi ek yaptırımlara da yol açabilir.

Stajyer ehliyet sahipleri için toplam ceza puanı sınırı 75 puan olarak belirlenir. Normal ehliyet sahiplerinde bu sınır 100 puan olmasına rağmen stajyer sürücüler için bu limit daha düşük tutulur. Ceza puanı, sürücünün trafik ihlallerine göre birikir. Örneğin, kırmızı ışıkta geçmek 20 ceza puanı, hız sınırını aşmak 10 ceza puanı, emniyet kemeri takmamak 15 ceza puanı eksiltecek şekilde puanlandırılır.

Eğer stajyer sürücü 2 yıl boyunca 75 ceza puanını aşmazsa ceza puanları sıfırlanır ve sürücü normal ehliyet statüsüne geçer. Fakat 2 yıl içinde 75 ceza puanını aşan bir sürücü için ehliyet tamamen iptal edilir ve yeniden sürücü kursuna yazılarak tüm ehliyet sürecini baştan tamamlaması gerekir.

Stajyer ehliyet uygulaması Türkiye’de 1 Ocak 2016 tarihinde yürürlüğe girer. Bu sistem, daha önce Avrupa ve Amerika gibi birçok ülkede uygulanır ve Türkiye’de de yeni sürücüler için daha güvenli bir trafik ortamı sağlamak amacıyla hayata geçirilir.

Öncesinde yeni ehliyet sahipleri için herhangi bir stajyerlik süreci bulunmazken 2016 yılı itibarıyla ilk kez ehliyet alan sürücülerin 2 yıl boyunca stajyer statüsünde kalmaları zorunlu hale getirilir. Bu uygulamanın temel amacı, sürücülerin trafik kurallarına uyma alışkanlıklarını geliştirmek, sürüş disiplinlerini artırmak ve kazaları önlemektir. Özellikle genç ve deneyimsiz sürücülerin hatalarından kaynaklanan trafik kazalarını azaltmak için stajyer ehliyet sistemine geçilir.

Türkiye’de stajyer ehliyet uygulaması başladığından bu yana yeni sürücüler arasındaki kaza oranlarında düşüş yaşandığı belirtilir. Bunun yanı sıra bu sistemin sürücülere trafik bilincini daha erken kazandırdığı ve kurallara daha dikkatli şekilde uymalarını sağladığı da görülür.

Günümüzde stajyer ehliyet uygulaması hâlâ yürürlüktedir ve ilk kez ehliyet alan herkes için zorunlu bir süreç olarak uygulanır. Bu sistem trafik güvenliğini artırmak amacıyla geliştirdiği için ilerleyen yıllarda da yürürlükte kalması beklenir. Bunun yanında olası bir kaza durumunda stajyer ehliyet sahipleri Allianz aracılığıyla araç kasko fiyatları hakkında bilgi sahibi olabilir.