Yurt Dışı Araç Kullanma Rehberi

• Yurt dışında araç kullanmak için sürücü belgesinin geçerliliği ülkeye göre değişir; bazı ülkeler yeni tip Türk ehliyetini kabul ederken bazıları uluslararası ehliyet (IDP) ister.
• Kasko sigortası genellikle Türkiye’de geçerlidir; yurt dışında kullanılacaksa ek teminat veya Yeşil Kart sigortası yaptırmak gerekir.
• Triptik belgesi, aracın geçici süreyle yurt dışına çıkışını garanti eden gümrük belgesidir; bazı ülkelerde zorunludur, bazılarında ise gerekmez.
• Ülkeden ülkeye farklılık gösteren kurallar (far zorunluluğu, kış lastiği, hız limitleri vb.) önceden araştırılmalı, gerekli ekipman ve belgeler araçta bulundurulmalıdır.
• Yurt dışında kaza durumunda önce güvenlik sağlanmalı, polis çağrılmalı, resmi tutanak tutulmalı ve sigorta şirketine derhal bildirim yapılmalıdır.

Yurt dışında araç kullanmak, heyecan verici olduğu kadar karmaşık da olabilir çünkü farklı ülkelerin trafik kuralları, sürücü belgesi kabul şartları ve sigorta düzenlemeleri değişiklik gösterir. Türkiye’de geçerli olan sürücü belgesi, her ülkede otomatik olarak kabul edilmeyebilir. Uluslararası ehliyet (IDP) gerekliliği ülke ya da eyalete göre değişir. Birçok Avrupa ülkesinde yeni tip Türk ehliyeti belirli sürelerle kabul edilirken, bazı ülkeler/eyaletler IDP isteyebilir. Seyahat öncesi gidilecek ülkenin (ve ABD/Kanada’da eyalet/provincenin) resmi şartları mutlaka kontrol edilmelidir. Uluslararası sürücü belgesi, yerel mevzuatın aradığı hallerde zorunludur; zorunlu tutulmayan ülkelerde ise tavsiye niteliğindedir. Zorunlu olduğu ülkelerde IDP olmadan araç kullanmak idari yaptırıma neden olabilir.

Standart kasko poliçeleri genellikle Türkiye’de geçerlidir; ancak birçok sigorta şirketi ek primle yurt dışı teminatı sunar. Yurt dışına çıkmadan önce poliçenizde bu teminatın olup olmadığını ve hangi ülkeleri kapsadığını kontrol etmelisiniz. Yurt dışına çıkarken aracınızı korumak için sadece kasko sigortası yeterli olmaz. Standart poliçeler genellikle yurt dışı teminatını kapsamaz ve aracınızın olası kaza, çalınma veya hasar durumunda kasko sigortasından faydalanmanız mümkün olmaz.

Birçok sigorta şirketi, ek bir teminat veya ek poliçe düzenleyerek kasko yurt dışı teminatı sağlar. Bu teminat sayesinde aracınız yurt dışında da kaskonun sunduğu güvence altında olur. Örneğin, Avrupa turuna çıkarken bu teminat olmadan araç kullanmak büyük bir risk oluşturur. Yurt dışı kasko poliçesinin hangi ülkelerde geçerli olduğu, hangi durumları kapsadığı ve limitlerinin neler olduğu dikkatlice incelenmelidir.

Kasko sigortasının yanında mutlaka zorunlu trafik sigortasının da yurt dışında geçerli olduğundan emin olunmalıdır. Zorunlu trafik sigortasının yurt dışında geçerliliği, Yeşil Kart sistemine dahil ülkelerde geçerlidir. Yeşil Kartınız yoksa, sınırda ‘frontier insurance’ (sınır sigortası) satın almanız gerekebilir. Teminat ülkeden ülkeye değişebileceği için kapsamı önceden doğrulamalısınız.

Triptik belgesi, Türkiye’den çıkacak ve yurt dışında araç kullanacak sürücüler için gerekli olan gümrük işlemlerini kolaylaştıran uluslararası bir belge türüdür. Bu belge, aracın Türkiye’den geçici süreyle çıkış yaptığını ve yurt dışından aynı araçla tekrar Türkiye’ye döneceğini garanti altına alır.

Triptik/Carnet de Passages, bazı ülkelerin (ör. belirli Orta Doğu/Kuzey Afrika/Asya ülkeleri) geçici araç ithalatı için istediği gümrük belgesidir; pek çok Avrupa ülkesinde zorunlu değildir. Gidilecek ülkeye göre gereklilik değiştiğinden, rota bazlı kontrol yapılmalıdır. Triptik belgesi olmadan araçla yurt dışına çıkmak, gümrük işlemlerinde gecikmelere, para cezalarına veya aracın sınırdan geri çevrilmesine sebep olabilir.

Yurt dışında araç kullanırken sadece sürücü belgesi ve sigortanın geçerli olması yeterli değildir. Yol güvenliği ve hukuki problemler yaşamamak için çeşitli önemli detaylara dikkat etmek gerekir. Öncelikle, gidilen ülkenin trafik düzeni ve kuralları mutlaka araştırılmalıdır. Örneğin, Avrupa’nın büyük bölümünde araçların farlarının gündüz açık olması zorunludur, bazı ülkelerde ise kış lastiği takılması belirli aylarda zorunludur. Hız limitleri, alkollü araç kullanma sınırları, park kuralları ve yol işaretleri ülkeden ülkeye değişiklik gösterir.

Araçta bulundurulması gereken belgeler arasında ruhsat, sürücü belgesi, uluslararası ehliyet, triptik belgesi, zorunlu trafik sigortası olmalıdır. Bunların yanında Reflektif yelek, ilk yardım seti, uyarı üçgeni, yedek ampul/lastik ve kış ekipmanları gibi zorunlu ekipmanlar; ülkelere göre farklılık gösterir. Seyahat öncesi hedef ülkenin liste ve ceza uygulamalarını kontrol etmeniz gerekir.

Yurt dışı araç sigortası yaptırmak, karşılaşılabilecek hukuki ve maddi sorunları önlemek için şarttır. Zorunlu trafik sigortasının yurt dışında geçerliliği Yeşil Kart sistemi ile sağlanır. Yeşil Kart, sisteme üye ülkelere kendi aracınızla girerken genellikle talep edilir. Üye olmayan bir ülkeye gidiyorsanız veya Yeşil Kart ibraz edemiyorsanız, sınır sigortası yaptırmanız gerekir.

Yurt dışında kaza yapmak, özellikle yabancı bir ülkede yaşandığında stresli bir durumdur ve ne yapılması gerektiğini önceden bilmek büyük avantaj sağlar. İlk olarak, kaza sonrası mutlaka aracın bulunduğu yerin güvenliğine öncelik verilmelidir. Eğer mümkünse araç güvenli bir yere çekilmeli ve çevrede başka tehlikeler varsa sürücüler ve yolcular uzaklaştırılmalıdır.

Sonrasında yerel polis gibi yetkili birimler kaza yerine çağrılmalı ve resmi kaza tutanağı tutulmalıdır. Bazı ülkelerde kaza tespit tutanağı (European Accident Statement) kullanılabilir. Bu belge kazanın detaylarını taraflar arasında anlaşılır şekilde kaydeder. Kaza sonrası, sigorta şirketinize durumu derhal bildirmeniz gerekir. Eğer kasko yurt dışı teminatı ve yeşil sigorta kapsamındaysanız hasar tespiti, tamir ve tazminat işlemleri poliçe koşullarına göre yürütülür. Ancak poliçe kapsamında olmayan durumlarda tüm masraflar sürücü tarafından karşılanmak zorunda kalabilir.

Tıbbi yardım gerekliyse acil sağlık hizmetleri aranmalı ve kazazedelerin durumuna uygun müdahale sağlanmalıdır. Eğer yabancı ülkede araç çekici hizmetine ihtiyaç varsa sigorta şirketinin anlaşmalı olduğu firmalar veya yerel hizmetler kullanılabilir.

Türkiye’de 2016 yılından itibaren düzenlenen yeni tip sürücü belgeleri, uluslararası standartlara uygun olarak hazırlanmıştır. 2016 sonrası düzenlenen yeni tip Türk ehliyeti, birçok ülkede geçici kalışlarda belirli süreyle (ülkeye göre genellikle 3–12 ay arası) kabul edilebilir. Süre ve koşullar ülke/eyalet mevzuatına göre değişir; resmi kaynaklardan güncel süreyi teyit etmelisiniz. Bazı ülkelerde bu sürenin sonunda uluslararası ehliyet ya da o ülkenin yerel sürücü belgesine dönüştürme işlemi gerekir.

Yeni tip ehliyetlerin avantajı, belgede bulunan çip sayesinde güvenlik ve sahtecilik riskinin azaltılmasıdır. Uluslararası standartlara uygun olması sayesinde farklı ülkelerde kimlik ve ehliyet kontrolünde kolaylık sağlar. Yurt dışında araç kullanma planı olanlar, seyahatten önce gidilecek ülkenin sürücü belgesi geçerliliği ile ilgili resmi makamlarından veya konsolosluklardan güncel ve net bilgiyi almalıdır. Bazı ülkeler yalnızca uluslararası sürücü belgesi ile araç kullanılmasına izin verebilir. Yurt dışında araç kullanmak isteyenlerin ayrıca araç sigortaları, triptik belgesi gibi diğer zorunlulukları da yerine getirmesi, yasal sorun yaşamamak için kritik öneme sahiptir.

Seyahat öncesinde mutlaka uluslararası araç sigortası, kasko teklifi ve zorunlu trafik sigortası gibi belgelerin kapsamları detaylı şekilde araştırılmalı, gerektiğinde sigorta şirketleriyle görüşülmelidir. Triptik belgesi gibi gümrük işlemlerini kolaylaştıran belgelerin alınması ise sınır kapılarında olası gecikmelerin önüne geçer ve sorunsuz seyahat imkanı sağlar.

Not: Bu blog genel bilgilendirme amaçlıdır. her durum için Allianz Sigorta veya ilgili uzman danışmanlardan destek alınması tavsiye edilir.